Archives

Առաջադրանքներ

1.Կետադրել տրված տեքստը։

Նա ձգվեց, մի ճաշացանկ հանեց մուտքի դռան մոտ գտնվող կանգնակից ու տվեց ինձ։Հաստատ չեմ կարող ասել՝ լույսի՞ց էր, թե՞ այդքան երկար մեքենա վարելու հետևանքով առաջացած իմ հոգնածությունից, բայց կարող եմ երդվել, որ ճաշացանկի շապիկի տառերը տարրալուծվեցին ու կրկին հայտնվեցին, երբ նայեցի դրանց։
<<Ես պետք է, որ իսկապես հոգնած լինեմ >>,֊մտածեցի` ճաշացանկը դնելով սեղանին։
Քեյսին գրպանից հանեց պատվերները նշելու մի փոքրիկ նոթատետր։
<<Ձեզ համար խմելու ինչ որ բան չբերե՞մ,մինչ աչքի կանցկացնեք ճաշացանկը>>,֊ասաց նա։
Ես մեկ բաժակ կիտրոնով ջուր պատվիրեցի և նա գնաց բերելու։

2.Կազմել նոր բարդ բառեր` տրված բառերի առաջին բաղադրիչը դարձնելով վերջին բաղադրիչ։

Ճաշացանկ֊նախաճաշ
Հուսահատ֊անհույս
Կիսալուսին֊մեկուկես, խաղակես
Սպիտակաթույր֊ ձյունասպիտակ
Հաշվապահ֊մարդահաշիվ, վերջնահաշիվ
Անձնակազմ֊վեհանձն

3.Փոխել տրված նախադասության դերբայական դարձվածի շարադասությունը։

Ես մի որոշ ժամանակ լուռ նստեցի` չիմանալով ինչ պատասխանել։
Ես, չիմանալով ինչ պատասխանել, մի որոշ ժամանակ լուռ նստեցի։
Չիմանալով ինչ պատասխանել` ես մի որոշ ժամանակ լուռ նստեցի։

Առաջադրանքներ

1.Տրված նախադասություններին ավելացնել նախադաս և վերջադաս դերբայական դարձվածքներ

Հասմիկը կարդում էր։
Մենք դիտում էինք հեռաստանները։
Նավապետը հրամաններ էր արձակում։

Հասմիկը կարդում էր` վայելելով գրքի յուրաքանչյուր տողը։
Մենք դիտում էինք հեռաստանները` բնության գեղեցիկ տեսարանները վայելելով։
Կանգնած կենտրոնում` Նավապետը հրամաններ էր արձակում։

1.Ընգծել տվյալ բառերի ածանցները։

Երկունք, պարապունք, համեմունք, շրթունք, հիմունք, վարմունք, բուրմունք, թիկունք, երիկամունք, հարցմունք, ցուցմունք, զբաղմունք, զգացմունք, մտածմունք։

Ունք
Ունք
Ունք
Ունք
Ունք
Ունք
Մունք
Ունք
Ունք
Մունք
Մունք
Մունք
Մունք

3.Հետևյալ գոյականներից կազմել ածականներ և բայեր։

Սեր֊ սիրային, սիրել
Ծաղիկ֊ ծաղկավոր, ծաղկել
Գործ֊ գործնական, գործածվել
Դաթար֊անդաթար,դաթարել
Աղմուկ֊աղմուկային, աղմկացուցիչ
Մայր֊մայրական/մայրենի, մայրանալ
Ընկեր֊ընկերական, ընկերանալ
Զգուշություն֊ զգուշավոր, զգուշանալ
Քար֊քարե, քարանալ

Առաջադրանքներ

1.Գրել հետևյալ բառերի հականիշները։
Շատախոս֊քչախոս
Տեղյակ֊անտեղյակ
Շնորհալի֊շնորհազուրկ, ապաշնորհ
Բարձրանալ֊իջնել
Հաղթանակ֊պարտություն
Սուր֊բութ
Սահմանադրական֊հակասահմանադրական
Զառիվեր֊զառիթափ
Հեղափոխական֊հակահեղափոխական
Բարեբախտաբար֊դժբախտաբար
Մակընթացություն֊տեղատվություն
Բախտավոր֊դժբախտ, անբախտ

2.Անուղղակի նախադասությունները դարձնել ուղղակի։
Շուշանն ասաց մորը, որ Տեր Գևորգի ավետարանն ընգնավոր էր։
Մայրի’կ, Տեր Գևորգի ավետարանն ընգնավոր էր,_ասաց Շուշանը։

Գնդապետը զինվորներին հրամայեց, որ գրոհի անցնեն։
֊Զինվորնե’ր, գրոհի անցեք,_հրամայեց գնդապետը։

Մտածում էի, թե կոմիսարը որտեղից իմացավ, որ ես հայ եմ։
Մտածում էի.<<կոմիսարը որտեղից իմացավ, որ ես հայ եմ>>։

Մարդն ասաց, որ դա իրենց հողն է և այդ հողում իրենց սպանում են։
Մարդն ասաց.
֊Սա մեր հողն է և այս հողում մեզ սպանում են։

Ուզում էր վճռական որոշում ընդունել, թե վեր չկենա ու բոլորի երեսին ճշմարտությունն ասի։
Ուզում էր։
֊Վճռական որոշում ընդունել։

Առաջադրանքներ

1.Պատումն ամբողջացնել

Թեև անտառներից վաղուց եմ հեռացել, բայց միտքս շարունակ այնտեղ է՝ ծառերի կանաչ , ազատ թագավորության մեջ։Այլևս չեմ դիմանում, ուզում եմ ետ վերադառնալ, այնտեղի մաքուր օդը, գեղեցիկ բնությունը ոչմիբանի հետ չեմ փոխի։Անտառում այնքան խաղանդ ու է, որ չես ուզում գալ քաղաք ու լսես մեքենաների, մարդկանց ձայները, շնչես ոչ այդքան մաքուր օդը։Ես կրկին կցանկանայի գնալ և հանգստանալ քաղաքի այս թոհուբոհից։

2.Ոսկի, դառն, կարմիր, սև, գորշ բառերը գործածել նախադասությունների մեջ փոխհաբերական իմաստով։

Իմ մայրիկը ոսկի ձեռքեր ունի։
Նա շատ դառը բնավորություն ունի։
Մեր վրա սև ամպերը էր կուտակվել։
Նրա գորշ դեմքը փչացրել էր բոլորիս տրամադրությունը։

Առաջադրանքներ

1.Հետևյալ կապացկությունները գործածել նախադուսությունների մեջ

Որպես ապահով թաքստոց, իփրև մերժված ու տառապող սիրահար, որպես անտառոտ երկրի զավակ, ինչպես ազնիվ հայորդի։

Նա, որպես ապահով թաքստոց հարմար էր գտնում իրենց գյուղի տունը։
Անի` իփրև մերժված ու տառապող սիրահար, նայում էր իր սիրելիի լուսանկարներին։
Արամը` որպես անտառոտ երկրի զավակ, շատ լավ լեզու էր գտնում կենդանիների հետ։
Նա վարվեց այնպես, ինչպես կվարվեր ազնիվ հայորդին։

2.Կազմել նախադասություններ հետևյալ դարձ հոգին ծախել, հոգին ազատել, հոգին հանել, հոգին դուրս գալ։
Հոգիբ ծախել֊դավաճանել
Վերջացնել։
Տանջել
Տանջել

Սուտասանը հոգին ծախեց հանուն փողի։
Նա հոգին ազատեց բոլոր մեղքերից։
Աշխատողը տնօրենի հոգին հանեց` աշխատավարձը պահանջելով։
Լիլիթի հոգին դուրս էր գալիս նրա ծանր աշխատանքից։

Հ. Թումանյանի թևավոր խոսքերից

Թևավոր խոսքեր

<<Օրեր են կմթնեն, անց կկենան>> Հ. Թումանյանի արտահայտությունն է <<Գիքորը>> պատմվածքից, Համբոյի խոսքերն էին ուղված Գիքորին։

<<Հացի կտոր տանքն ու քարթուն կտան, կերակրի թերմացքը կտան, շատ անգամ էլ իրենք կուտեն, քեզ տալ չեն, բան չկա, ծառայի կարգն էդա…օրեր են կմթնեն, անց կկենան…>>։

Օգտագործվում է երբ մեկին ցանկանում են հանգստացնել, որ պատահած դեպքը կանցնի ու ժամանակ ընթացքում կմոռացվի։

<<Մի կաթիլ մեղր>>
Հ.Թումանյանի հայտնի լեգենդի վերնագիրն է։Թումանյանը իր ստեղծագործության մտահղացումը վերցրել է միջնադարի առակագիր Վարդան Այգեկցու <<Կաթ մեղու պատճառ պատերազմին>> առակից։
Օգտագործվում է չնչին բանից մի մեծ աղմուկ֊աղաղակ բարձրացնելը ծաղրելու համար։

<<Ապրե`ք երեխեք, բայց մեզ պես չապրեք>>։Հ. Թումանյանի արտահայտությունն է <<Հին օրհնություն>> բանաստեղծությունից։
Թևավոր խոսքի իմաստն այն է, որ սերունդներն իրենց զավակներին ավելի լավ կյանք են մաղթում, քան իրենք են ապրել, սակայն ամեն մի սերունդ ունենում է իր բաժին դժվարությունները կյանքը։

<<Էս սարն իմն է, էս ծառն իմն է>>։Հ.Թումանյանի արտահայտությունն է ` <<Չարի վերջը>> բալլադից։Այս արտահայտությունը օգտագործվում է, երբ անօրեն մեկը փորձում է տիրանալ ուրիշի ունեցվածքին։

Ձախորդ փանոս
Հ.Թումանյանի մշակած ժողովորդական հեքիաթի հերոսն է։
Այդպես են անվանում այն մարդկանց, որոնց մոտ ամեն գործ ձախողվում է և մեծ մասամբ` իրենց խելքից։

Բալը թանկ է
Առաջացել է Թումանյանի <<Գիքորը>> պատմվածքից։
Օգտագործվում է կատակի ձևով, երբ ցանկանում են ընդգծել միամտությունը։Հաճախ ասվում է նայև հեգնանքով այն մարդկանց մասին, որոնք ցանկանում են խորամանկել, բայց ծիծաղելի դրության մեջ են ընկնում։

Առաջադրանքներ

1.Ընդգծել բժշկական տերմինները։

Ստոծանի, ծաղիկ, կողոսկոր, մանկաբույժ, երիկամ, քութեշ, կրժոսկր, ատամնաբույժ, ճնշում, լյարդ, նյարդ, նյարդաբան, վիրակապ, ջերմաչափ, մկան։

2.Ընդգծել լեզվաբանական տերմինները
Բառարան, դերբայ, նախադասություն, վերջածանց, պարագա, շաղկապ, վերաբերական, տառատեսակ, կապ, դարձվածք, նախածանց, բառակապակցություն։

Առաջադրանքներ

1.Տրված գոյականներից կազմել ածականներ
Հայ֊հայկական
Հույն֊ հունական
ռուս֊ռուսական
պարսիկ֊պարսկական
քուրդ֊քրդական
աֆղան֊աֆղանական
աղվան֊աղվանական
թաթար֊թաթարական
չեղ֊չեղական
լեհ֊լեհական
լեզու֊լեզվական
բեկոր֊բեկորային
ժամանակ֊ժամանակային
կարգ֊անկարգ
օր֊օրական
գիր֊գրական
բառ֊բառային
բառարան֊բառարանային
արքա֊արքայական
թագավոր֊թագավորական
կյանք֊կենսական
ցեղ֊ցեղական
պապ֊պապական
հայր֊հայրական
մայր֊մայրական
հայրապետ֊հայրապետական
հեղինակ֊հեղինակային
անուն֊անանուն
քարոզիչ֊քարոզչական
թարգմանիչ֊թարգմանչական
խոսակից֊խոսակցական

Մաշտոց֊Մաշտոցյան
Դանիել֊Դանիելյան
Երևան֊երևանյան
Կովկաս֊կովկասյան
Տերյան֊տերյանական
կիսամյակ֊կիսամյակային
վեպ֊վիպական
բանաստեղծ֊բանաստեղծական
Ամանոր֊ամանորյա
անձրև֊անձրևոտ
տարածք֊տարածքային
գրաբար֊գրաբարյան
բարբառ֊բարբառային
ժարգոն֊ժարգոնային

2.Խմբավորել որակական և հարաբերական ածականները

Քարաշեն֊հարաբերական
Ուժեղ֊որական
Կաղնեփայտե֊հարաբերական
Ջահել֊որակական
Խոշոր֊որակական
Մռայլ֊որակական
Ազատ֊որակական
Դեղին֊որակական
Աղմկոտ֊որակական
Ապերախտ֊որակական
Հայրական֊հարաբերական
Գունավոր֊հարաբերական
Տհաս֊որակական
Սիրելի֊որակական
Ժպտուն֊որակական
Ամառային֊հարաբերական
Բարձրագույն֊որակական
Պողպատակուռ֊հարաբերական
Երկաթյա֊հարաբերական
Մայրենի֊հարաբերական
Հոտավետ֊հարաբերական
Կավաշեն֊հարաբերական
Հրացանավոր֊հարաբարեկան
Ծաղկավոր֊հարաբերական
Ապաշնորհ֊որակական
Ավանդական֊որակական
Համեղ֊որակական
Գյուղական֊հարաբերաական
Թավշյա֊հարաբերական
Ցողապատ֊հարաբերական
Ազգային֊հարաբերական
Յոթգլխանի֊հարաբերական

Արցախի բառբարի բառարան

Ադա֊այ տղա
Ախպեր֊եղբայր
Աճի֊այ աղջիկ
Ամալ կալ֊կազդուրվել
Ամալ ա կյամ֊ստացվում է
Ամալ չի կյամ֊չի ստացվում
Ամեռնը֊ամառ
Ամի֊հորեղբայր
Անգլամազ֊անխելք
Անջուկ֊ականջ
Աշկ֊աչք
Արխ֊առու
Աքա֊հորաքույր
Բաբաթ֊նորմալ
Բաբո֊տատիկ
Բանդ֊գավազան
Բեջիթ անել֊շուտ անել
Բիբի֊մորաքույր
Բյո֊սարդ
Բոթուլ֊շիշ
Բռի֊կոպիտ
Բաջանախ֊տիկրոջ քրոջ ամուսին

Առաջադրանքներ

1.Ընդգծել այն հատուկ անունները, որոնց կազմում հասարակ գոյականներ կան։
Դանիել Վարուժան, Ալեքսանդր Շիրվանզադե, Լևոն Շանթ, Վասակ Սյունի, Նար Դոս, Գուրգենդուխտ, Որմիզդուխտ, Գևորգ Մարզպետունի, Աշոտ Բռնավոր, Ցլիկամրան, Սահականուշ, Գևորգ Մագիստրոս, Ծաղկաձոր, Վանաձոր, Սպիտակ, Աշտարակ, Անի, Կարին, Զվարթնոց, Էջմիածին, Ստեփանավան, Կապան, Որոտան, Գուգարք, Եղեգնաձոր, Ղուկասիան

Վարուժան, Շանթ, Սյունի, Մարզպետունի, Նար դոս, Գուրգենդուխտ, Որմիզդուխտ Բռնավոր, Ցլիկամրան, Սահականուշ, Մագիստոս, Ծաղկաձոր, Վանաձոր, Սպիտակ, Աշտարակ, Էջմիածին, Ստեփանավան, Կապան, Որոտան, Եղեգնաձոր,

2.Ընտրել և դեմ դիմաց գրել տրված օտարաբանությունների հայերեն համարժեքները։
1.սդելկա, դիրիժոր, սիստեմ, սպրոս, ստաբիլ, ստավկա, ստիմուլ, ստռապովկա, սպիրալ, սուվերեն, վալյուտա, վետո, տաբլիցա, տամոժնյա, տոտալ, տրադիցիա

2.առժույթ, ինքնիշխան, խմբավար, պարույր, խաղադրույք, ապահովագրություն, կայուն, ավանդույթ, պահանջարկ, խթան, համակարգ, մաքսակետ, ընդհանուր, աղյուսակ, արգելք, գործարք

Սդելկա֊գործարք
Դիրիժոր֊խմբավար
Սիստեմ֊համակարգ
Սպրոս֊պահանջարկ
Ստաբիլ֊կայուն
Ստավկա֊խաղադրույք
Ստրախովկա֊ապահովագրություն
Ստիմուլ֊խթան
Սպիրալ֊պարույր
Սուվերեն֊ինքնիշխան
Վալյուտա֊արժույթ
Վետո֊արգելք
Տաբլիցա֊աղյուսակ
Տամոժնյա֊մաքսակետ
Տոտալ֊ընդհանուր
Տրադիցիա֊ավանդույթ